فیزیوتراپی - دکتر رقیه قاسمی | بهترین متخصص طب فیزیکی در اصفهان

فیزیوتراپی چیست؟

فیزیوتراپی علمی است که نه تنها در بهبود کیفیت زندگی افراد نقش دارد، بلکه میتواند از ایجاد آسیب هم پیشگیری کند. هم بخشی از سیستم توانبخشی است و هم در مراقبت های حاد نقش دارد. به علاوه در حفظ عملکرد های حرکتی، مدیریت بیماری های مزمن و آموزش به بیمار و مراقب او، هم فعالیت می کند.

در هر مرحله ای از زندگی افراد، فیزیوتراپی می تواند کمک کننده باشد مثلا وقتی یک نفر بخاطر تصادف، بیماری و … توانایی جسمی و حرکتی اش را از دست داده است.

فیزیوتراپیست کیست؟

فیزیوتراپیست ها با در نظر گرفتن شرایط فیزیکی،روانی (سایکولوژیکی) ، عاطفی و اجتماعی افراد کمک می کنند تا کیفیت زندگی آنها افزایش یابد.

فیزیوتراپیست ها بیماران را ارزیابی می کنند، و با توجه به یافته هایشان قضاوت بالینی و پیش آگهی بیماری و برنامه ی درمانی را تعیین می کنند. فیزیوتراپیست با در نظر گرفتن اولویت های بیمار اهداف درمانی را مشخص می کند و راه کارهایی را برای مدیریت مشکل توسط خود بیمار ارائه می دهد.

فیزیو تراپیست ها نیازمند قدرت بدنی مناسب هستند چرا که در بسیاری از مواقع باید پوزیشن های خاصی به بیمار بدهند یا نیروی زیادی مثلا برای کشش بافت وارد کنند. داشتن روابط اجتماعی خوب و توانایی جلب اعتماد بیمار و صبور بودن از دیگر ویژگی های یک فیزیوتراپیست است که او را در جهت رسیدن به اهداف درمانی کمک می کند.

از علل مراجعه به فیزیوتراپی می تواند موارد زیر باشد:

کاهش درد

بهبود توانایی های حرکتی فرد

پیشگیری از آسیب های ورزشی یا کمک به ترمیم آنها

پیشگیری از ناتوانی یا برخی از جراحی ها

توانبخشی بعد از سکته ی مغزی، تصادف، یا جراحی

بهبود تعادل فرد برای جلوگیری از زمین خوردن بخصوص در سالمندان

کنترل ادرار و مدفوع

یاد گرفتن چگونگی استفاده از عضو مصنوعی

یاد گرفتن چگونگی استفاده ی صحیح از وسایل کمکی مثل عصا یا واکر

تجویز اسپلینت یا بریس

فیزیوتراپیست به طور کلی در حیطه های زیر به فعالیت میپردازد که در ادامه به توضیح هریک می پردازیم:

بیماری های مغز و اعصاب(نورولوژی)

بیماری های قلبی عروقی و تنفسی

بیماری های روماتیسمی و پوستی

بیماری های ارتوپدی و آسیب های ورزشی

سوختگی

سلامت زنان

فیزیوتراپی در بیماری های مغز و اعصاب:

آسیب به سیستم عصبی یکسری عوارض و مشکلاتی را به همراه دارد که عملکرد فرد و اطرافیانش را تحت تاثیر قرار می دهد.

از جمله ی این مشکلات تون عضلانی غیرنرمال، ضعف عضلات، مشکلات حفظ تعادل، اختلال در راه رفتن و … است که فیزیوتراپیست برای مدیریت و بهبود آنها اقدام می کند.

برای آن دسته از مشکلات نورولوژیکی که پیشرونده اند و برای مدت طولانی همراه فرد هستند و ناتوانایی هایی را برای او به دنبال دارند ، حضور تیم توانبخشی برای مدیریت محدودیت های فرد در تمام مدت ضرورت دارد.

فیزیوتراپیست ها با انتخاب مناسب ترین برنامه ی درمانی که هم به فرد و هم به اطرافیانش توجه دارد، می توانند بهترین سطح عملکردی فرد را حفظ کنند یا روند تخریبی بیماری های نورولوژیکی پیشرونده را کند کنند.

بیماری های قلبی عروقی تنفسی:

بیماری ها و اختلالات زیادی می توانند بصورت مستقیم یا غیر مستقیم روی سیستم قلبی عروقی و تنفسی اثر بگذارند .

فیزیوتراپیست با کمک به تخلیه ی ترشحات، آموزش الگوی صحیح تنفس، حفظ فعالیت فیزیکی مناسب، آموزش راهکارهایی برای مدیریت علائم توسط خود فرد و… سلامت سیستم قلبی و تنفسی فرد را بهبود می بخشد.

یکی از مشکلات شایع عروقی، ادم لنفی است که هدف اصلی فیزیوتراپی در موارد ادم لنفی ،در کنار اقدامات پزشکی، کاهش میزان ادم (تورم) تا حد ممکن، کاهش ریسک عفونت و نرم کردن بافت فیبروتیک است.

بیماری های روماتیسمی و پوستی:

بیماری های روماتیسمی انواع بسیاری دارند که ۳ نوع شایع تر آنها آرتریت روماتویید، آرتروز و پوکی استخوان است.

فیزیوتراپیست با در نظر گرفتن شرایط بیمار از درمان های الکتریکی و حرارتی، درمان های دستی و تمرینات مناسب به منظور کاهش درد، کاهش التهاب و سفتی، بهبود قدرت عضلانی و سایر مشکلات همراه بیماری استفاده می کند.

در بیماری های پوستی مثل پسوریازیس، فیزیوتراپیست با استفاده از الکتروتراپی، مثلا استفاده از پرتو فرابنفش، به حفظ سلامت پوست بیمار کمک می کند.

بیماری های ارتوپدی و آسیب های ورزشی:

بیماری های ارتوپدی، سیستم عضلانی اسکلتی را درگیر می کنند و شامل شکستگی ها، تعویض مفاصل، آسیب های تاندونی و… می شود که هر کدام پروسه ی توانبخشی مربوط به خود را دارد. برای مثال پس از تعویض مفصل زانو، فیزیوتراپیست با آگاهی از محل برش های جراحی و روند ترمیم بافت و… محدودیت هایی را که پس از جراحی برای بیمار ایجاد می شود کاهش می دهد و به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک می کند.

فیزیوتراپی در سوختگی:

سوختگی ها درجات مختلفی دارند ودر بخش های متفاوتی از بدن می توانند رخ دهند. بیماران با توجه به وسعت و پیچیدگی سوختگی، به میزان متفاوتی از درمان و فیزیوتراپی نیاز دارند.

فیزیوتراپی در سلامت زنان:

می دانیم که بارداری همراه با تغییر وضعیت قسمت های مختلف بدن نسبت به هم است و این در بعضی از خانم ها مشکلاتی را همراه خود دارد. فیزیوتراپیست می تواند آموزش های لازم بارداری و زایمان و پس از آن را به خانم های باردار بدهد. ورزش های مناسب و ایمن را با توجه به شرایط فرد تعیین کند و مشکلات اسکلتی عضلانی را که گاها به دنبال بارداری ایجاد می شود را شناسایی و درمان کند.

در موارد بی اختیاری هم که ممکن است آقایان مسن را هم درگیر کند، فیزیوتراپیست با تقویت عضلات کف لگن به بهبود کنترل فرد کمک می کند.

رایج ترین متد های درمانی در فیزیوتراپی:

• الکتروتراپی یا همان استفاده از جریان های الکتریکی، مغناطیسی، لیزر، اولتراسوند و … است. هر کدام از موارد بالا خواص مخصوص خود را دارند. رایج ترین استفاده هایی که از جریان های الکتریکی میشود تحریک پوست یا تحریک عضله و عصب است و ممکن است برای کاهش درد استفاده شود یا برای تقویت و فعالسازی عضله !

• منوال تراپی شامل یکسری تکنیک های دستی است که با هدف کاهش درد یا ناتوانی اسکلتی عضلانی استفاده می شود.

• تمرین درمانی شامل یکسری تمرینات است که مخصوص هر فرد داده می شود و با کاهش التهاب( در صورت وجود)، حفظ دامنه ی حرکتی وبهبود قدرت و استقامت عضلانی به کاهش علائم یا بهبود عملکرد کمک می کند.

• هیدروتراپی بطور خلاصه دو خاصیت مهم آب در رابطه با این موضوع؛ کاهش وزن بدن در آب و از طرفی ایجاد مقاومت در برابر حرکت است. کاهش وزن بدن در آب باعث می شود که وزن روی مفاصل کم شود و فشار کمتری به آنها وارد شود که اهمیت این مسئله را در بیماری های تخریب مفصلی مثل آرتروز شاهد هستیم . از طرفی ایجاد مقاومت توسط آب باعث می شود که تمرینات کمی با مقاومت انجام شود.

10 فایده مهم فیزیوتراپی برای بدن :

– کاهش یا از بین بردن درد: درمان‌هایی از قبیل تحریک الکتریکی یا فراصوتی به تسکین درد کمک می‌کنند و توان ماهیچه‌ها و عملکرد مفاصل را برای کاهش درد کمر بهبود می‌بخشند. چنین درمان‌هایی همچنین از بازگشت مجدد درد جلوگیری می‌کنند.
– پیشگیری از برخی جراحی‌ها: در صورتی که فیزیوتراپی به از بین بردن درد یا درمان جراحت کمک کند نیازی به عمل جراحی نیست و در صورتی که انجام عمل جراحی لازم باشد از فیزیوتراپی پیش از عمل بهره برده‌اید. همچنین این روش موجب می‌شود بیمار پس از عمل جراحی سریع‌تر بهبود یابد زیرا بیمار نسبت به قبل از توان بدنی بیشتری برخوردار می‌شود.
– بهبود توان حرکتی: اگر در ایستادن، حرکت کردن و راه رفتن دچار مشکل هستید، فیزیوتراپی کمک‌کننده خواهد بود. همچنین انجام حرکات کششی و قدرتی توانایی جسمی برای حرکت کردن را تقویت می‌کند.
– بهبود شرایط جسمی پس از سکته مغزی: افراد به طور معمول پس از سکته مغزی بخشی از عملکرد و قدرت جسمی خود را از دست می‌دهند. فیزیوتراپی باعث می‌شود قسمت‌های ضعیف‌شده بدن قوی و محکم‌تر شوند.
– پیشگیری از آسیب‌های ورزشی یا بهبود سریعتر آنها: فیزیوتراپ‌ها می‌دانند چگونه ورزش‌های مختلف می‌توانند فرد را در معرض انواع خاصی از آسیب‌دیدگی‌ها قرار دهند و به همین دلیل انجام تمرینات و حرکات متناسب با شرایط فرد را به او توصیه می‌کنند.
– حفظ تعادل بدن و کاهش احتمال زمین‌خوردن: زمانی که فرد فیزیوتراپی را شروع می‌کند از نظر خطر احتمالی افتادن و شکستگی ناشی از آن، معاینه می‌شود و در صورتی که خطر افتادن برای فرد بالا باشد پزشک حرکت‌های ورزشی را به وی توصیه می‌کند که شرایطی مشابه با زندگی واقعی را برای او شبیه‌سازی کند و خطر حرکات شدید بیمار را تهدید نکند.
– کنترل دیابت و بیماری‌های عروقی: به عنوان بخشی از طرح کنترل دیابت، ورزش و تمرینات فیزیوتراپی می‌تواند به طور موثری به تنظیم قندخون کمک کند.
– کنترل مشکلات مرتبط با پیری: با بالا رفتن سن، احتمال ابتلای فرد به پوکی استخوان و آرتریت افزایش می‌یابد. فیزیوتراپی کمک می‌کند تا افراد در این گروه سنی تحرک بیشتری داشته باشند و تا مدتی بیشتر از این عارضه‌ها در امان بمانند.
– کنترل بیماری‌های قلبی و ریوی: در حالی که بیشتر بیماران پس از حمله قلبی دوره توانبخشی را به اتمام می‌رسانند ممکن است فیزیوتراپی به بازگشت عملکرد جسمی بدن کمک کند.
– کمک به کودکان در کنترل بیماری‌ها، آسیب‌دیدگی‌ها یا مشکلات حرکتی: فیزیوتراپی می‌تواند برای کودکان در بهبود مهارت‌های حرکتی و درمان مشکلات عصب شناختی موثر باشد.